Bilindiği
üzere insanlarda astım ve akciğer enfeksiyonu gibi solunumsal semptomlara neden
olabilen kükürt emisyonları (SOX) su ile tepkimeye girerek asit
yağmurlarının oluşumuna neden olarak ekinlerin, ormanların ve denizlerin
asitlenmesine yol açabilmektedir.
Denizlerin
Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslararası Sözleşme
(MARPOL) Ek VI uyarınca gemi kaynaklı hava kirliliğinin azaltılmasına yönelik
olarak 01.01.2020 tarihinden itibaren gemilerde kullanılan yakıtlardaki kükürt limiti
%0,5 ile sınırlandırılarak tüm dünyada ve ülkemizde bu sınırlamalar uygulanmaya
başlanmıştır. Kükürt Oksit (SOX) Emisyon Kontrol Alanlarında (ECA)
ise yakıttaki kükürt içeriği sınırı %0,1 olarak uygulanmaktadır.
Uluslararası
Denizcilik Örgütü (IMO), dünya denizlerinin çevre ve insan sağlığı açısından
risk oluşturan bölgelerinde kükürt, azot ve partikül madde sınırlamaları ile kurallar
getirerek “özel emisyon alanları” oluşturmaktadır. Bu hususta, Barselona Sözleşmesi’ne taraf olan
ülkeler tarafından ülkemizin ev sahipliğinde Antalya’da 07-10 Aralık 2021
tarihleri arasında düzenlenen 22. Taraflar Toplantısı’nda (COP22) “Akdeniz ve
Ege Denizi’nin SOX ECA bölgesi ilan edilerek IMO’ya sunulmasına
karar verilmiştir. Akdeniz’in bir bütün olarak SOX ve partikül madde
için ECA ilan edilmesi” hakkındaki öneri, Akdeniz’e kıyısı olan tüm devletler,
Avrupa Birliği’nin tüm üye devletleri ve Avrupa Komisyonu tarafından IMO’nun
Deniz Çevresini Koruma Komitesi’nin 78. Dönem toplantısında (MEPC 78) gündeme
getirilmiştir. Öneri, birçok üye devlet tarafından destek görmüş ve tüm
Akdeniz’in SOX ECA olarak belirlenmesinin gemilerden kaynaklanan
emisyonları önemli ölçüde azaltacağı ve bölgedeki hava kalitesini iyileştirerek
insan sağlığı ve çevre için önemli faydalar sağlayacağı ifade edilmiştir.
Akdeniz’in SOX ECA ilan edilmesiyle gemi yakıtlarındaki kükürt
içeriği %0,5 oranından %0,1 oranına düşürülecektir.
MARPOL Ek VI uyarınca
Akdeniz’in SOX ECA ilan edilmesi hakkındaki öneri Aralık 2022’de
gerçekleştirilecek olan MEPC 79’da kabul edilmek üzere Komite tarafından
onaylanmıştır. Önerinin 1 Temmuz 2025’ten itibaren de yürürlüğe girmesi
beklenmektedir.
Bu kapsamda, gemilerden
kaynaklanan kükürt emisyonlarının sınırlandırılması, hava kirliliğinin insan ve
çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılması ve temiz bir çevrenin oluşturulması
amacıyla Bakanlığımızca “Gemi
Yakıtlarında Kükürt İçeriğinin Tespitine Yönelik Denetim Yönergesi” yayımlanmıştır.
Yönerge ile Liman Başkanlıkları idari sorumluluk sahalarında demirleyen veya
kıyı tesisine yanaşan gemilerin yakıtlarının uygunluklarının ne şekilde
denetleneceği ayrıntılı şekilde değerlendirilmiştir.
Bununla birlikte, bahse konu yönergenin denetim mekanizmasının çalıştırılmasına yönelik olarak Bölge Liman Başkanlıklarımızın hizmetine 10 adet portatif kükürt ölçüm cihazı sunulmuş ve ilgili bölge liman başkanlığı personellerinin denetim konusunda teorik ve pratik eğitimleri tamamlanmıştır. Bu cihazlarla yapılan ölçümler ilk test göstergesi olarak değerlendirilecek olup, kükürt içeriği belirlenen limitlerden yüksek çıkan yakıtların akredite bir laboratuvarda teste gönderilmesi sağlanacaktır.
Yönergeyi görüntülemek için tıklayınız.